23.04.2024

Միջին դպրոց

«Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիր

Այլընտրանքային պատմություն․ նախագիծ

Շվեցարական դանակ

«Շվեցարական դանակը» գրպանի դանակ է, որը բաղկացած է տարբեր օգտակար գործիքներից, որոնցից ամենակարևորը դանակն է։ Բոլոր գործիքները ծալվում են և տեղավորվում կոթի մեջ ու դրա համար ել շատ կոմպակտ է ստացվում։ 1880-ականնների վերջերին Շվեցարական բանակը որոշեց իր զինվորների համար առնել ծալվող նոր դանակներ, որոնք կօգնեն զինվորին ուտել և զենքերը նորոգել։

Այդ մոդելի վրա կար դանակ, բացիչ, պտուտակիչ և դակիչ։ 1891-ի հունիսին շվեցարական բանակը այդ դանակը հայտարարեց որպես օգտագործվող դանակ՝ «Մոդել 1890» անունով։ Այդ դանակի կոթը սարքված էր կաղնու փայտից (հետագայում սարքվել են նայև Էբենոսափայտով)։ Այդ ժամանակ ոչ մի ընկերություն չէր կարող այդքան դանակ արտադրերլ: Առաջին 15000 դանակները արտադրվել են Գերմանակ Վեսթեր ընկերությունի կողմից։

1891-ի վերջերին «Քարլ Էլսեներ» ընկերությունը արտադրեց այդ դանակները ու համագործակցելով դարձան «Վիկտորինոքս» ընկերություն։ 1891թ.-ից Վիկտորինոքսը 5 ձևի դանակ է արտադրել՝ 1890-ը, 1908-ը, 1951-ն ու 1961-ը։ Զինվորական դանակները խցանահան չունեն։ Վիկնորինոքսների մետաղը Շվեդական է, իսկ դանակի միակ մասը, որը արտադրվում է արտասահմանում ՝ խցանահանն է է, այն էլ արտադրվում է Ֆրանսիաուն։ Զինվորական դանակը շատ դիմացկուն է ու նաև բավականին ծանր՝ 144 գ։

Կարլ Էլսեները այդ դանակներն զարգացրեց ու 1894-թ սարքեց մի դանակ՝ մասնավորապես սպաների համար, ավելի թեթև, ու մի ավելորդ փոքրիկ դանակով ու մեկ խցանահան։ Բոլոր սպաները չէին, որ զինվորական դանակ էին ստանում, մյուսները քաղաքից էին առնում։ Այդ դանակը հայտնի

դարձավ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետ,  երբ Ամերիկացիները մասնակցեցին պատերազմին։

Իրենց խորհրդանիշը՝ վահանն ու խաչն 1909 թվականից օգտագործում է Վիկտորինոքսը։ Այդ տարին Կարլ Էլսեների մայրը մահացավ ու նա որոշեց ընկերության անունը դնել «Վիկտորիա»՝ իր մոր անունը։ 1921թ ավելացրեց «ինոքս» բառը, որը ֆրանսերոնով «acier inoxidable»՝ «չժանգոտող պողպատ» կրճատված բառն է։ Ամեն տեղ գրվում է Վիկտորիրոքս՝ «Վիկտորիա+ինոքս»։

Վիկտորինեքսները կարող ենք օգտագործել բանակից դուրս (քաղաքի դանակները ավել շատ են ծախվում քան բանակի դանակները)։ ՆԱՍԱ-ի տիեզերագնացները իրենց հետ տիեզերքում տանում են ստանդարտ Վիկտորինոքս։ Վիկտորինոքս օգտագործում են նաև Էվերեստը բարձրանալու համար կամ Արկտիկա գնալու համար:

Թարգմանված է երկու լեզուներից- Ֆրանսերենից և Անգլերենից։
Աղբյուրները։ Couteau suisse, Swiss Army knife